Deel 2 van de blogserie in de aanloop naar de dansvoorstelling ‘Bries’. In het vorige blog vertelde Jaimy over het perspectief van de danser; in dit blog wordt ‘ervaren’ behandeld: een danser zet al zijn of haar zintuigen in om de dans zo diep mogelijk te ervaren.
Een natuurlijke aanpak
Een danser die danst voor de spiegel wordt aangemoedigd om te denken – hoe zie ik eruit? Wat hij of zij ervaart kan worden genegeerd. In dansvoorstelling Bries staat juist de beleving centraal: de meerwaarde die het dansen op deze locatie biedt ten opzichte van het dansen in een theater. Op Landgoed De Braak worden dansers daarom aangemoedigd hun ervaring van het landschap te ontplooien in hun dans. De omgeving biedt ontzettend veel mogelijkheden en inspiratie voor choreografie en dansers. Een scherpe waarneming helpt om deze mogelijkheden te begrijpen. Als danser heb je drie belangrijke waarnemingsstrategieën die je alert houden op wat er om je heen gebeurt, om zo je eigen dansen nog beter te maken.
Kijk als een danser
Kijk om je heen.
Bestudeer aarde, lucht en water.
Zijn de kleuren jou opgevallen?
De verticale en horizontale lijnen van begroeiing?
De schaduwen?
De grootte van alles?
Zijn er oneffenheden zoals holten en bobbels?
Luister als een danser
Sluit je ogen en luister naar de wereld om je heen.
Luister naar jezelf,
gedurende één of twee minuten.
Gun jezelf de tijd en laat de verschillende lagen van geluid aan je verschijnen.
Wat hoor je?
Voel als een danser
Sluit wederom je ogen.
Voel wat je huid aanraakt.
De zolen van je voeten in de zachte aarde, in je schoen.
Je gewicht tegen een boom,
en de kleren op je rug.
De wind in je gezicht,
En meer…
Wees romantisch, geef aandacht
De kans is groot dat al deze dingen je niet waren opgevallen. Je schonk er simpelweg geen aandacht aan. Ze waren er al, maar je koos ervoor om het meeste buiten beschouwing te laten en je aandacht aan iets anders te schenken. Nu het landschap je aandacht heeft, ben je in staat om het te benutten in je dans.
Ervaringen ontplooien in dans is een kwestie van finesse. Finesse betekent complex en subtiel, een belangrijk detail van het grotere geheel zien of zijn. Als danser kun je nooit een hele boom laten zien in je dans. Wel bestaat een boom uit kleinere waarneembare prikkels die tot de verbeelding kunnen spreken. Kies voor takjes die zachtjes waaien in de wind, of misschien wel de intrigerende vorm van een dikke knoest. Romantiek is niet alleen één zijn met de mensen en natuur om je heen, maar ook het aandacht geven aan de kleine details. Details die anders ongemerkt aan je voorbij zouden gaan.
Een choreografische aanpak
De choreograaf van Bries, Inge de Bruine, heeft deze waarnemingsstrategieën opgenomen in specifieke opdrachten, om de ervaringen naar dans te vertalen. Haar instructies dragen de danser op een beweging op een specifieke plek te maken. Als hij of zij de beweging goed vindt, wordt deze verder uitgewerkt: met welke kracht is de beweging goed? Welk tempo past erbij? Is het interessant een onderdeel te herhalen? Kan de beweging groter of kleiner?
Tegelijkertijd laat Inge de dansers hun eigen ideeën gebruiken om de link te leggen tussen wat van hen gevraagd wordt en wat zij ervaren terwijl ze de beweging uitvoeren. De dansers zijn namelijk medeverantwoordelijk voor het maken van de dans. Zo inventariseren de dansers zelf onderling ideeën, om daarna verder te gaan op zo’n idee, concept of verhaal. Het belangrijkste is dat de dansers actief op zoek zijn naar ervaringen. Pas als je als danser jezelf oplegt te zoeken, je aandacht te concentreren zal je verbaasd zijn van wat je zou kunnen waarnemen in je omgeving, maar vooral van je eigen beweging.
Ervaren doen we door middel van onze zintuigen; onze ogen, oren, neus, huid, spieren, en nog meer. Gevoelens zijn anders. Lees de volgende keer wat voor gevoelens er ontstaan bij de danser als gevolg van wat er met hem of haar gebeurt tijdens het dansen.